پرسش :

خسارتى که محکوم براى گرفتن حق خود، از قبیل: هزینه دادرسى و حقّ کارشناسى و حقّ الوکاله و غیر آن متحمّل شده، در صورتى که محکوم علیه با علم و عمد آن حق را انکار کرده، آیا مى تواند از محکوم علیه بگیرد؟


پاسخ :
وجهى براى گرفتن خسارت از محکوم علیه نیست، و انکار محکوم علیه از روى علم و عمد موجب تضمین نمى شود. چون تسبیبى و تغریرى در کار نیست و او با اختیار خود براى اخذ حق خود خرج کرده. مثلا اگر کسى شخصى را در آب بیندازد و ثالثى براى انجام وظیفه شرعى خود و نجات دادن غریق، مخارجى را متحمل شود، نمى تواند از سبب اصلى مطالبه کند. و تسبیب در جایى موجب ضمان است که مباشر فاعل غیر ذى شعور باشد.

​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​منبع: جامع المسائل، استفتائات آیت الله العظمی محمد فاضل لنکرانی (ره)، جلد اول، قم: امیر العلم، 1383.